معانی شعری عطار؛ مجموعه‌ای از لطیف‌ترین افکار عارفانه در قالب تمثیل‌های جذاب است

محمدرضا راشد محصل، عطارشناس در گفت‌و گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، در خصوص نجات‌شناسی قرآن با نگاهی به اندیشه‌های عطار، اظهار کرد: عطار از شاعران و عارفان قرن ششم و هفتم و از نکته‌سنجان و ژرف‌نگران تاریخ ادب فارسی و عرفان اسلام است.معانی شعری عطار؛ مجموعه‌ای از لطیف‌ترین افکار عارفانه در قالب تمثیل‌های جذابوی با اشاره به اینکه معانی شعری عطار مجموعه‌ای از لطیف‌ترین و بلندترین افکار عارفانه در قالب تمثیل‌های جذاب و تصویرسازی‌های هنری است، عنوان کرد: برخی منظومه‌های عطار به خصوص چهار منظومه‌ای که در انتصاب آن به عطار هیچ شکی نیست مثل مصیبت‌نامه، الهی‌نامه، اسرارنامه و منطق‌الطیر که بیشتر شرح کمال نفس از طریق مراقبه و خلوت نشینی روحانی است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

راشد محصل با بیان اینکه الهی‌نامه عطار آموزه‌های منتهی به تقوا در پایه زهد پذیرفته شده احکام اسلامی و اخلاق انسانی است، تصریح کرد: که این آموزه‌ها قالبا با زبان اشاره و نشانه‌های راهنما است که از جمله منطق‌الطیر که دستورالعمل سلوک نفسانی تا رسیدن به درجه کمال و وصول قرب پروردگار است.استاد دانشگاه ادبیات فردوسی مشهد ادامه داد: البته این منظومه استثنا یک مجموعه فکری و هنری است که زاده اندیشه و حاصل کوشش عطار به تنهایی نیست.وی عنوان کرد: بلکه پیش از او احمد غزالی ، محمد غزالی، ابن سینا به گونه‌های مختلف از این اندیشه‌ها و هنرمندی‌ها یاد کردند و چه بسا که عطار از همه آنها یا لااقل از آنچه که محمد غزالی گفته است، استفاده کرده است.راشد محصل بیان کرد: اما مجموعه هنری ساخته و افکار مختلف عطار در قالب تمثیل‌ها از آن خود او است و بسیار از بزرگان از کار او بهره برده‌اند.زبان مرغان در شعر عطار با عالم وحی پیوند داردوی با اشاره به اینکه زبان مرغان در شعر عطار و مولانا به عالم وحی پیوند دارد، عنوان کرد: منطق‌الطیر عطار در حقیقت الهام خدایی و وحی خدایی است.راشد محصول با بیان این سرود «منطق‌الطیر خاقانی صداست، منطق‌الطیر سلیمانی کجاست»، اظهار کرد: هم عطار و هم مولوی به منطق‌الطیر جنبه سلیمانی‌ داده‌اند یعنی جنبه‌های وحی داده‌اند.این عطار شناس بیان کرد: در منطق‌الطیر که بیشترین نشانه‌ها در پیام‌رسانی عطار است باید گفت که نسیم، گل سرخ، کبوتر،‌ نرگس، هر کدام پیام‌رسان خاصی هستند.مرغ‌شاهان در منطق‌الطیر عطار مظهر خداوندی استوی با بیان اینکه گل سرخ در منطق‌الطیر عطار نشانه معشوق و نفس عاشق است، تصریح کرد: آنچه که در توصیف‌ها می‌گوییم، منظور از نرگس چشم‌ها یعنی مراقبت از یاران، کبوتر، گریز از خیانت، مرغ شاه، مظهر خداوندی است، بلبل، دوستان نظرباز مورد نظر عطار است، بوتیمار، غم خوراک زاهدانی است که افراطی به خود سخت می‌گیرند و نمودار حزن و اندوه هستند.راشد محصل ادامه داد: شاعران اندیشه‌وری مثل عطار که از برجسته‌ترین معانی شعری بهره دارند و آن معانی را در آثار خود معمولا با نشانه‌ها و با کلمات کلیدی بیان می‌کنند، چراکه علاوه بر بیان مسائل، جنبه تبلیغی مسائل هم مورد نظر آنها است.وی با بیان اینکه مهمترین دغدغه‌ عطار و شاعران هم رده او رساندن پیام معنوی به خوانندگان در آثارشان است، افزود: بنابراین ما در میان کلماتی که نشانه‌های این افراد در آثارشان است، مساىل اعتقادی، داستانی، واژگانی و ... را به صورت مختلف می‌بینیم.این استاد برجسته ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به شعر «چون دمی در گل دمد آدم کند و از کف و دودی همه عالم کند» از منطق‌الطیر عطار، عنوان کرد: این شعر به آیه «نفخته و فیه من روحی» اشاره دارد. بیت چون دمی در گل دمد آدم کند نیز انسانیت را نشان می‌دهد.بهره‌مندی از اخلاق و قرآن در اشعار عطاروی با بیان اشاراتی داستانی در اشعار عطار، بیان کرد: در اشعار عطار اشارات هفت سر، داستانی همچون «خه خه‌ ای طاوس باغ هشت در، «سوختی از زخم مار هفت سر » ، عبرت انسان از بهشت و طاووس را نشان می‌دهد اینکه مار باعث شد که دشمن انسان وارد بهشت شود.این عطارشناس با اشاره به اشارات لغوی در اشعار عطار، افزود: اشارات لغوی مثل رنجیدن یعنی با ناز و تبسم راه رفتن و همچون سرو جویباری به رنجیدن چون کلک کوهساری که همان لنگیدن است و صورت معرب آن به کار برده شده است.اشارات لغوی در آثار عطار نماینده اعتقادات و اخلاقیات او استراشد محصل ادامه داد: این اشارات نماینده اعتقادات، اخلاقیات عطار است و واژگانی و داستان‌های رایج در زبان فارسی کلید راهنما به داستان و انتظارات، اخلاقیات و ... را نشان می‌دهد.

منبع: ایکنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۲۹۰۸۵۲۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حج امسال حج برائت از دشمن جنایتکار صهیونیستی و حامیانش/حجاج باید بتوانند منطق قرآنی برائت ابراهیمی را برجسته‌تر از همیشه نشان دهند/یاد خدا و وحدت؛ دو عنصر اصلی حج

 

تابناک _ رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح امروز در دیدار مسئولان و کارگزاران حج و جمعی از زائران بیت‌الله‌الحرام، ذکر پروردگار و «وحدت و ارتباط مسلمانان» را دو عنصر بسیار مهم معنوی و اجتماعی فریضه حج خواندند و با اشاره به حادثه عظیم غزه و جنایات رژیم خون‌آشام صهیونیستی گفتند: حج امسال در پرتو آیات قرآن کریم و یاد و نام مبارک حضرت ابراهیم(ع)، باید فراتر از هر سال، حج برائت از این دشمن جنایتکار مسلمانان و حامیان آن باشد.

رهبر انقلاب اسلامی حج را در جنبه مادی و معنوی، فریضه‌ای چند بعدی برشمردند و افزودند: در بُعد درونی و باطنی، ‌ذکر پروردگار به عنوان «منشاء حقیقی زندگی و عزم و اراده و تصمیم‌گیری‌های فردی، اجتماعی و ملی»، نکته برجسته همه مراحل و مواقف حج است.

ایشان در همین زمینه به زائران بیت‌الله تاکید کردند: در حج متوجه مواردی باشید که در هیچ‌ جای دیگر نیست مانند کعبه، مسجدالحرام و طواف و زیارت نبی اکرم(ص)؛ وگرنه بازار و اجناس در همه‌جا وجود دارد.

رهبر انقلاب نکته برجسته‌ی بُعد اجتماعی حج را وحدت و ارتباط مسلمانان با یکدیگر برشمردند و گفتند: فلسفه دعوت الهی از همه مردم برای حضور در مکانی مشخص و در ایامی مشخص، آشنایی مسلمانان با یکدیگر و همفکری و تصمیم‌گیری مشترک است تا نتایج مبارک و عینی حج نصیب عالم اسلام و همه بشریت شود که اکنون دنیای اسلام در زمینه تصمیم‌گیری مشترک، خلاء بزرگی دارد.

ایشان نادیده گرفتن تفاوت‌های ملیتی، مذهبی و قومی را مقدمه لازم وحدت دانستند و افزودند: اجتماع عظیم،‌ یکدست و یک‌شکل پیروان همه مذاهب و فرق اسلامی از همه ملیت‌ها، نمود بارز وجه سیاسی-اجتماعی حج است.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: البته ضرورت عبور از تفاوت‌ها و مسائل تفرقه‌انگیز مخصوص حج نیست و در آیات متعدد قرآن بر وحدت و همدلی مسلمانان تاکید شده است.

رهبر انقلاب با اشاره به اینکه فریضه حج باید مشحون از نام مبارک حضرت ابراهیم و تعالیم آن پیامبر بزرگ باشد، برائت از دشمنان دین خدا را از جمله تعالیم ارزشمند ابراهیمی خواندند و گفتند: از ابتدای انقلاب، برائت یک رکن جاری در حج بوده است اما امسال و با توجه به حوادث عظیم و عجیب غزه که بیش از همیشه چهره خون‌آشام مجموعه‌ی برخاسته از تمدن غربی را آشکار کرده است، حج امسال به صورت ویژه حج برائت است.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای حوادث کنونی غزه را شاخصی ماندگار برای تاریخ دانستند و افزودند: حملات وحشیانه سگ هار صهیونیستی از یک طرف و مقاومت و مظلومیت مردم غزه از طرف دیگر در تاریخ می‌ماند و راه را به بشریت نشان می‌دهد که بازتاب شگفت‌انگیز و بی‌سابقه آن در جوامع غیرمسلمان و دانشگاه‌های آمریکا و بعضی کشورهای دیگر، از نشانه‌های این تاریخ‌سازی و شاخص‌سازی است.

ایشان در تبیین وظیفه امت اسلامی در قبال فجایع غزه در فرصت حج ابراهیمی، به نمونه‌های متعدد قرآنی از سیره حضرت ابراهیم(ع) اشاره کردند و گفتند: ابراهیم(ع) جزو پیامبرانی است که دل رئوف و بسیار مهربانی دارد اما همین پیامبر الهی در مقابل دشمنان ظالم و ستیزه‌گر به شدت اظهار برائت و به صراحت اعلام دشمنی می‌کند.

رهبر انقلاب با اشاره به آیات قرآنی که دوستی با دشمنان ستمگر را هم کاملاً نهی می‌کند، رژیم صهیونیستی را مصداق کامل دشمنی با مسلمانان و آمریکا را همدست این رژیم خواندند و افزودند: اگر کمک آمریکا نبود آیا رژیم صهیونیستی قدرت و جرأت این رفتار وحشیانه با مردم مسلمان و زنان و کودکان را داشت؟

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: عامل قتل مسلمانان و آواره کردن آنها و پشتیبان آن، هر دو ظالم هستند و طبق صریح قرآن اگر کسی با آنها دست دوستی بدهد او نیز ظالم و ستمگر و مشمول لعنت خداوند است.

ایشان با توجه به شرایط کنونی جهان اسلام، رویکرد ابراهیمی به حج یعنی برائت آشکار در مقابل دشمنان را ضروری‌تر از همیشه خواندند و گفتند: بر این اساس حجاج ایرانی و غیر ایرانی باید بتوانند منطق قرآنی در پشتیبانی از ملت فلسطین را به همه دنیای اسلام منتقل کنند.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: البته جمهوری اسلامی منتظر دیگران نمانده و نمی‌ماند اما اگر دست‌های قوی ملتها و دولتهای اسلامی به کمک و همراهی بیاید، حالت رقت‌بار ملت فلسطین ادامه پیدا نخواهد کرد.

ایشان با تشکر از خدمات و فعالیت‌های بعثه و سازمان حج و سایر دستگاه‌های خدمات‌رسان در برگزاری حج، خطاب به آنان تأکید کردند: برای آسایش حجاج ایرانی و انجام حج مبرور و مقبول به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کنید که فاصله بین وضع موجود و مطلوب برطرف شود.

در ابتدای این دیدار، حجت‌الاسلام و المسلمین سیدعبدالفتاح نواب نماینده ولی‌فقیه در امور حج و زیارت و سرپرست حجاج ایرانی در سخنانی، شعار حج امسال را «حج؛ قرآن‌محوری، همدلی و اقتدار امت اسلامی و دفاع از فلسطین مظلوم» خواند و گفت: حج ابراهیمی بستری برای تعلیم خودسازی و همچنین مبارزه با طواغیت بیرونی و دفاع از مظلومان است.

آقای سید عباس حسینی رئیس سازمان حج و زیارت نیز با اشاره به تشرف ۸۷ هزار و ۵۵۰ نفر زائر ایرانی به حج امسال، از برنامه‌ها و فعالیت‌های این سازمان در زمینه افزایش کیفیت خدمات بهداشتی، اسکان، تغذیه و حمل و نقل و همچنین راه‌اندازی عمره مفرده پس از ۹ سال توقف و امکان بهره‌مندی مشتاقان زیارت خانه خدا گزارش داد.