همه چیز درباره قالب شعری ترجیع بند
تاریخ انتشار: ۱۹ مهر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۵۹۰۱۶۳
به گزارش جام جم آنلاین به نقل از ستاره ، قالب شعری ترجیع بند، ویژه شعر و ادب فارسی بوده که البته نمونه‌هایی از آن در شعر عثمانی و اردو نیز دیده شده است. مضمون و درون مایه قالب شعری ترجیع بند را بیشتر موضاعات عرفانی، عاشقانه و مدح و ستایش تشکیل داده است. در ادامه بیشتر به جزئیات این قالب شعری می‌پردازیم
قالب شعری ترجیع بند ترجیع در لغت به معنای تکرار کردن یا برگرداندن است؛ اما در اصطلاح ادبی، ترجیع بند به قالب شعری گفته می‌شود که از چند بند تشکیل شده است که با دو مصراعی که قافیه متفاوتی نسبت به بیت‌های قبلی دارند، بهم متصل شده‌اند.بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
۱- تمام بیت‌های ترجیع یکسان باشد.
۲- بیت‌های ترجیع متفاوت باشد، اما قافیه‌های یکسان داشته باشند؛ به طوری که اگر بیت‌ها را کنار هم قرار دهند یک بند مستقل تشکیل می‌شود.
۳- بیت‌های ترجیع دارای قافیه‌های متفاوت باشد. بعد از قرن هفتم اینگونه بیت‌ها را ترکیب بند نامیدند.
نکته: در بعضی مواقع که مصراع‌های هر خانه هم قافیه باشند به مسمط شباهت داشته و آن مصراع‌ها را نوعی ترجیع بند مسمط یا مسمط می‌دانند. شکل و ساختار قالب شعری ترجیع بند در این قالب شعری، در اغلب موارد بند‌ها از حداقل پنج بیت و حداکثر پانزده بیت تشکیل می‌شود؛ اما در بعضی مواقع تا بیست بیت هم رسیده است. حداقل تعداد بند‌ها در ترجیع بند دو بوده و تا سی چهار بند نیز رسیده است. وزن شعر ترجیع بند یکسان است، اما هر بند و در بعضی مواقع هر بیت، ترجیع، قافیه جداگانه دارد.
توجه: تعداد بیت‌های این قالب شعری کمتر از قصیده و مشابه قالب شعری غزل است.
نکته: طبق قاعده قالب شعری ترجیع بند، تعداد بیت‌های بند‌ها باید باهم مساوی باشند، اما در بعضی اشعار مانند ترجیع بند مشهور سعدی، دیده شده که این قاعده رعایت نشده است.
شکل زیر ساختار قالب شعری ترجیع بند است: ------------× ------------×
------------ ------------×
------------ ------------×
------------#
------------#
------------+ ------------+
------------ ------------+
------------ ------------+
------------#
------------#
وه وه که شمایلت چه نیکوست
در پای لطافت تو میراد
هر سرو سهی که بر لب جوست
نازک بدنی که می‌نگنجد
در زیر قبا چو غنچه در پوست
مه پاره به بام اگر برآید
که فرق کند که ماه یا اوست؟
آن خرمن گل نه گل که باغ است
نه باغ ارم که باغ مینوست
آن گوی معنبرست در جیب
یا بوی دهان عنبرین بوست
در حلقهٔ صولجان زلفش
بیچاره دل اوفتاده، چون گوست
می‌سوزد و همچنان هوادار
می‌میرد و همچنان دعاگوست
خون دل عاشقان مشتاق
در گردن دیدهٔ بلاجوست
من بندهٔ لعبتان سیمین
کاخر دل آدمی نه از روست
بسیار ملامتم بکردند
کاندر پی او مرو که بدخوست ای سخت دلان سست پیمان
این شرط وفا بود که بی‌دوست
بنشینم و صبر پیش گیرم
دنبالهٔ کار خویش گیرم
در عهد تو ای نگار دلبند
بس عهد که بشکنند و سوگند
دیگر نرود به هیچ مطلوب
خاطر که گرفت با تو پیوند
از پیش تو راه رفتنم نیست
همچون مگس از برابر قند
عشق آمد و رسم عقل برداشت
شوق آمد و بیخ صبر برکند
در هیچ زمانه‌ای نزاده‌ست
مادر به جمال، چون تو فرزند
باد است نصیحت رفیقان
و اندوه فراق کوه الوند
من نیستم ار کسی دگر هست
از دوست به یاد دوست خرسند
این جور که می‌بریم تا کی؟
وین صبر که می‌کنیم تا چند؟
چون مرغ به طمع دانه در دام
چون گرگ به بوی دنبه در بند
افتادم و مصلحت چنین بود
بی بند نگیرد آدمی پند
مستوجب این و بیش از اینم
باشد که چو مردم خردمند
بنشینم و صبر پیش گیرم
دنبالهٔ کار خویش گیرم
منبع: جام جم آنلاین
کلیدواژه: شعر سعدی ترجیع بند ترجیع بند ترجیع بند ها بیت ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۵۹۰۱۶۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دومین رویداد جایزه جوانی جمعیت در کرمانشاه برگزار می‌شود
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری کرمانشاه گفت: دومین رویداد استانی اهدای جایزه جوانی جمعیت در قالب ماده ۱۹ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، برگزار می‌شود.
به گزارش خبرگزاری ایمنا از کرمانشاه، زهرا جانجانی امروز _دوشنبه هفدهم اردیبهشت_ اظهار کرد: یک سری برنامه‌ها در قالب ماده ۱۹ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، اجرا می‌شود.
وی برگزاری «رویداد جایزه ملی جوانی جمعیت» را در قالب یکی از برنامه‌های اجرایی در این راستا عنوان کرد و افزود: این رویداد سال گذشته در تهران برگزار شد و امسال در دیگر استان‌های کشور در حال برگزاری است.
مدیرکل دفتر امور بانوان و خانواده استانداری کرمانشاه با اشاره به دومین رویداد اهدای جایزه جوانی جمعیت استان کرمانشاه با شعار «سهم من از جوانی ایران»، خاطرنشان کرد: مباحثی همچون خانواده، رسانه، سازمان‌های مردم نهاد، دستگاه‌های اجرایی، شرکت‌ها و مؤسسات خصوصی، مدیران و نخبگان بخش‌های این رویداد است.
جانجانی با بیان اینکه شرکت همزمان در دو هر سطح رویداد (ملی، استانی) امکان‌پذیر است، تصریح کرد: به عنوان مثال در بخش خانواده رویداد جایزه جوانی جمعیت شامل مواردی همچون تعداد کل فرزندان، تعداد فرزند به دنیا آمده از زمان تصویب قانون جوانی جمعیت، تعداد کل فرزندان مادر زیر ۲۳ سال، مدرک تحصیلی (مادر و فرزندان هر یک امتیاز مجزا)، محل تحصیل (تحصیلات تکمیلی)، موفقیت علمی مادر، موفقیت علمی فرزندان، موفقیت فرهنگی اجتماعی مادر و فرزندان، انجام فعالیت تبلیغی و ترویجی، تعداد فرزندان متأهل جوان (پسر زیر ۲۵ سال و دختر زیر ۲۳ سال)، سن زوجین حین ازدواج (مرد زیر ۲۵ سال و زن زیر ۲۳ سال) می‌شود.
وی مهلت ارسال آثار و دستاوردها را تا ۲۰ اردیبهشت اعلام و عنوان کرد: شرکت‌کنندگان آثار خود در پیام رسان ایتا از طریق شماره ۰۹۹۱۳۰۵۲۳۸۲ ارسال و اطلاعات لازم را با شماره تماس دبیرخانه استانی ۰۸۳۳۴۲۲۸۶۰۵ و ۸۳۳۱۷۷۰۲۷ کسب کنند.
مدیرکل دفتر امور بانوان و خانواده استانداری کرمانشاه گفت: دومین رویداد استانی اهدای جایزه جوانی جمعیت در قالب ماده ۱۹ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، ۲۹ یا ۳۰ اردیبهشت در این استان برگزار می‌شود.
کد خبر 751074
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلالهای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت